Eigenschap:Rationale nl
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
This property page has been created by SmartConnect. The datatype is Text.
A
Hiermee wordt een uniforme kwaliteit van de digitale identiteiten binnen het vertrouwensraamwerk geborgd. +
Het kan zijn dat de dienstverlening niet uniform is en niet alle contexten door één afsprakenstelsel ondersteund kan worden. Er kunnen dus meerdere afsprakenstelsels zijn. +
Voor de besluitvorming rondom een ketenafspraak is noodzakelijk dat alle belangen worden afgewogen. +
Rekening houden met de belanghebbenden en hun belangen. +
B
Gegevens die vanuit een bepaald ketenproces of bepaalde sector relevant zijn, zijn dat in een andere context soms niet. +
Voor de besluitvorming rondom een ketenafspraak is noodzakelijk dat de juiste belanghebbenden op het juiste moment worden betrokken. +
Veel ketenafspraken kennen onderlinge afhankelijkheden. Dat betekent dat wijzigingen in de ene afspraak implicaties kunnen hebben voor de andere. +
C
Ketenprojecten kunnen leiden tot nieuwe en vernieuwde gegevensuitwisseling tussen ketenpartijen in de onderwijsketen. Het Kernmodel Onderwijs Informatie helpt om de betekenis vande uit te wisselen gegevens voor alle ketenpartijen eenduidig vast te stellen. +
D
Om de onderwijsdeelnemer optimaal te kunnen ondersteunen in zijn ontwikkeling en groei zal de informatiehuishouding voor de burger zelf ook transparant moeten zijn en is het noodzakelijk dat hij regie kan voeren op zijn eigen (onderwijs)gegevens. +
Aanduiding/beschrijving/toelichting opgesteld door Redactieteam ROSA +
Ketenpartijen verzamelen en wisselen gegevens uit via verschillende kanalen, zoals post, telefoon, e-mail, webformulieren, en machine-machinekoppelingen. Voor elk kanaal zijn afspraken nodig. De referentiearchitectuur richt zich op digitalisering van ketenprocessen. +
E
Om een entiteit te kunnen herkennen in gegegensuitwisseling en voor toegang heeft die entiteit een digitale identiteit nodig. +
Veel gegevens worden op verschillende plaatsen in de onderwijsketen bijgehouden. Dit leidt tot onnodige administratieve lasten. +
Wanneer binnen een project ontwerpbeslissingen worden gemaakt, vindt steeds een belangenafweging plaats op basis van concerns van belanghebbenden. Daarbij geldt dat geen enkel concern ‘absoluut’ is – in de afweging tussen verschillende belangen vinden trade-offs plaats. De onderwijswaarden die in de [https://www.surf.nl/files/2021-09/waardenwijzer_def.pdf WaardenWijzer] zijn opgenomen zijn voorbeelden van concerns die in een dergelijke belangenafweging een rol spelen. +
F
Functionele identiteit ondersteunt samenwerking (bijv. werkgever <-> werknemer, dienstaanbieder <-> afnemer) +
G
De logistiek rondom berichtuitwisseling met services moet op een gestandaardiseerde wijze ingevuld worden. De Edukoppeling voorziet in een 'berichtenvelop' waarmee SAAS-leveranciers achter de voordeur kunnen routeren. +
Een afsprakenstelsel voor toegang moet zorgen voor een gekwalificeerde digitale identiteit die voldoet aan de eisen die vanuit de dienstverlening worden gesteld. +
Ketenprojecten kunnen leiden tot nieuwe en vernieuwde gegevensuitwisseling tussen ketenpartijen in de onderwijsketen. +
Dit principe houdt in dat we de mens centraal stellen, en we ons realiseren dat diens identiteit bestaat uit de gecombineerde kennis (beelden, of 'partiële identiteiten') die allerlei partijen over die persoon menen te hebben (daaronder begrepen het zelfbeeld van die persoon). Deze gecombineerde kennis betreft de persoon als geheel, en is daarom ook niet beperkt tot één van de rollen die de persoon kan vervullen. Omgekeerd geldt dat de kennis van een partij die gaat over een persoon als die een zekere rol vervult, hoort bij de partiele identiteit van deze partij (over de betreffende persoon). Een decentrale identiteit is een (arbitrair) deel van de identiteit van een persoon dat geconcretiseerd is in de vorm van attributen waarvan die persoon het subject is, die zijn 'uitgeven' door issuer van de attributen, zo doende beschikbaar zijn geworden op een (elektronisch) 'middel' naar keuze van die persoon, en door die persoon bij verschillende diensten en voorzieningen gebruikt kunnen worden. +
Verschillende onderdelen en/of niveaus van een ketenafspraak kennen mogelijk verschillende (groepen van) belanghebbenden. Voor de besluitvorming rondom een ketenafspraak is noodzakelijk dat de juiste belanghebbenden voor het juiste onderdeel worden betrokken. +
Effectieve ketengovernance vergt het passend zijn van de gehanteerde governancestructuur bij de ketenafspraak. +
H
Voor ogenschijnlijk dezelfde objecten worden nu verschillende begrippen gebruikt. Ook definities sluiten niet altijd op elkaar aan. Dit maakt het begrijpen en vergelijken van architectuurmodellen uit verschillende sectoren lastiger. +
Harmonisatie en standaardisatie is gericht op het bereiken van gemeenschappelijkheid in de organisatie van informatie binnen het onderwijsdomein. Het doel is om consistente en gestandaardiseerde processen, gegevensformaten en technologieën te implementeren, waardoor gegevensuitwisseling, samenwerking en efficiëntie worden bevorderd. Dit principe erkent het belang van uniformiteit en compatibiliteit in de informatiehuishouding om gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken. +
I
Van alle partijen in het onderwijsdomein mag worden verwacht dat zij serieus met informatiebeveiliging omgaan. +
Aanduiding/beschrijving/toelichting opgesteld door Redactieteam ROSA +
K
De technisch-administratieve organisatie van ketenpartijen zoals scholen hoeft niet gelijk op te lopen met andere organisatorische structuren zoals bijvoorbeeld BRIN. Scholen moeten zelf in staat zijn om te bepalen op welk technisch aanleverpunt bepaalde berichten afgeleverd moeten worden, en welke identificerende kenmerken er vervolgens nodig zijn om vanaf het aanleverpunt de interne routering en verwerking van het bericht correct te laten verlopen. +
Individuele ketenpartijen zijn zelf verantwoordelijk voor het op orde zijn van informatiebeveiliging en privacybescherming in relatie tot hun bedrijfsprocessen. +
Om de complexe eisen en wensen die aan de dienstverlening in het onderwijs domein te voldoen is samenwerking nodig. Een afsprakenstelsel geeft richting aan deze samenwerking. +
L
Definitie in KOI model +
M
Het afstemmen van architectuur metamodellen zorgt voor dat de architectuurmodellen van de sector- en referentiearchitecturen binnen het onderwijs makkelijker leesbaar worden voor Architecten die in meerdere sectoren opereren. Ook worden zo afwijkende modelleerkeuzes sneller zichtbaar, waardoor de kwaliteit van modellen kan worden verbeterd. +
N
Maar één keer definiëren, zorgt potentieel voor beter hergebruik tussen sectoren van realisaties van referentiecomponenten. Het zorgt voor minder spraakverwarring en de AMIGO-aanpak & ROSA scans worden makkelijker uitvoerbaar en begrijpelijker. +
O
In sommige referentiearchitecturen worden architectuuronderdelen (referentiecomponent, applicatie, data, standaard/afspraak, ...) alleen in de tekst genoemd. Ze zijn daardoor niet refereerbaar en lastig vindbaar. +
Definitie in KOI model +
Gegevens en hun beschrijvingen worden gepubliceerd als semantisch beschreven webpagina's. Deze techniek staat bekend als Web 3.0. Dit maakt dat applicatiebouwers in en buiten het onderwijs worden gestimuleerd om daarmee meerwaarde te creëren. Dit sluit aan bij de open-data strategie van de overheid +
Aanduiding/beschrijving/toelichting opgesteld door Redactieteam ROSA +
P
Een ketenproces wordt geconcretiseerd in de uitvoering van bedrijfsprocessen door de betrokken ketenpartijen. +
Projecten zijn eindig +
R
Verschillende onderdelen van een ketenafspraak kennen mogelijk een andere dynamiek in beheer en (door)ontwikkeling, gedreven door o.a. doelstellingen, tijdsaspecten, en risicobeheersing. +
Ketenprojecten kunnen leiden tot nieuwe en vernieuwde gegevensuitwisseling tussen ketenpartijen in de onderwijsketen. +
S
Een referentiearchitectuur voor het onderwijs is een nadere concretisering van de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA), die als doel heeft om de dienstverlening van de overheid te verbeteren. De ROSA richt zich als onderwijsbrede ketenreferentiearchitectuur op die zaken die gemeenschappelijk zijn in het onderwijsdomein (of meerderde delen daarvan) als het gaat om samen te werken in ketenprocessen. Architecten van onderwijsinstellingen binnen het funderend onderwijs (po en vo) kunnen zich baseren op de FORA, in de bve-sector (mbo en vavo) naar de MORA en in het ho kan men kijken naar de HORA. Sectorarchitecturen zoals HOSA en MOSA beschrijven de architectuur van een sector in zijn geheel. +
Een 'los' bericht kan vaak op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Dit kan leiden tot verwarring, tot verschillend gebruik van dzelfde berichtelementen in andere situaties, en uiteindelijk tot fouten in de verwerking. De betekenis van een bericht moet daarom eenduidig kunnen worden bepaald. +
Hoewel binnen de onderwijssectoren en ketenprocessen soortgelijke gegevens worden uitgewisseld, zijn er per onderwijssector nog wel sterke verschillen in gegevensaanduiding en -definities. Denk bijvoorbeeld aan leerling, student, deelnemer, etc. Daarnaast worden dezelfde aanduidingen soms gebruikt voor wezenlijk andere betekenissen, denk bijvoorbeeld aan het begrip 'begindatum van de opleiding' dat achtereenvolgens kan betekenen: de beoogde datum waarop iemand met een opleiding begint, de datum waarop iemand daadwerkelijk begint en de eerste les heeft, de datum van inschrijving, en het moment waarop de opleiding tot stand is gekomen. +
Een serviceregister dat deze informatie bevat wordt geraadpleegd voor autorisatie en routering van service- en berichtenverkeer beheerd door de aanbieder van een service. Het bestaan van dan wel de aanleverpunten van sommige services kan vertrouwelijke informatie zijn. Daarom kan een serviceregister met autorisaties werken. Een geautomatiseerd uitwisselingsmechanisme wordt relevant als een groot aantal deelnemers tientallen verschillende M2M services met elkaar uitwisselen. +
In de keten worden prestatieafspraken gemaakt over services. Deze zijn vaak tijd- of kwaliteitkritisch omdat de dienstverlening op een bepaald niveau moet opereren. Bijvoorbeeld: services moeten beschikbaar zijn en berichten mogen niet kwijtraken. +
"Conway's law" +
T
Dit maakt de betrouwbaarheid van de informatievoorziening in de onderwijsketen verifieerbaar. +
U
Aanduiding/beschrijving/toelichting opgesteld door Redactieteam ROSA +
V
Er wordt onder andere gekeken naar architectuur-principes, -thema’s, -begrippen en architectuurelementen zoals referentiecomponenten en voorzieningen. Sommige sector- en referentiearchitecturen verwijzen naar de NORA of elkaar, maar lang niet allemaal op dezelfde wijze en ook niet voor alle onderdelen. Meer samenhang op dit gebied zal zorgen voor minder werk en discussie en betere compatibiliteit met andere overheden. +
Z
We streven er naar dat beschikbare informatie niet opnieuw wordt uitgevraagd. Hiervoor is het noodzakelijk om een overzicht op te stellen van alle voor de levering van een dienst noodzakelijke gegevens. Verschillende partijen hebben verschillende rechten en plichten jegens die gegevens. Zo is uitwisseling in sommige gevallen wettelijk geregeld, en vereist het in andere gevallen de toestemming van het onderwerp of de 'eigenaar' van de gegevens. De zeggenschap van verschillende partijen over de gegevens bepaalt in belangrijke mate hoe de gegevens in de keten gebruikt kunnen worden. +